Αποκατάσταση κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης
Μια τραυματική εγκεφαλική κάκωση είναι ένας τραυματισμός στον εγκέφαλο που προκαλείται από μια ξαφνική εξωτερική δύναμη στο κεφάλι (κρανιοεγκεφαλική κάκωση). Οι επιπτώσεις μπορεί να κυμαίνονται από μια ήπια διάσειση έως πιο σοβαρούς τραυματισμούς, με πιθανές μακροχρόνιες συνέπειες που επηρεάζουν τη μνήμη, τη διάθεση, τη σωματική ικανότητα και τη συμπεριφορά.
Για πολλούς, η ανάρρωση συνεχίζεται και μετά την έξοδο από το νοσοκομείο, και κατανοούμε πόσο δύσκολο μπορεί να είναι αυτό για εσάς και την οικογένειά σας. Γι’ αυτό η ομάδα των νευρολογικών ειδικών μας παρέχει εξαιρετική υποστήριξη και σαφήνεια σε κάθε βήμα της πορείας.
Στο Affidea neuraCare, θα λάβετε εξατομικευμένη φροντίδα από μια παγκοσμίου κλάσης ομάδα αποκατάστασης, που θα σας υποστηρίξει σε όλη τη διαδρομή ανάρρωσής σας. Με βαθιά εμπειρία και τις πιο πρόσφατες καινοτομίες, εργαζόμαστε για να σας προσφέρουμε όλες τις δυνατότητες της σύγχρονης ιατρικής, με απόλυτη προτεραιότητα σε εσάς.
Μάθετε περισσότερα για τα διαφορετικά είδη και συμπτώματα των τραυματισμών κεφαλής, καθώς και για τις εξειδικευμένες επιλογές αποκατάστασης που προσφέρουν οι κορυφαίοι νευρολόγοι του Affidea neuraCare
Οι τραυματικές εγκεφαλικές κακώσεις συμβαίνουν όταν ο εγκέφαλος υφίσταται βλάβη από μια ξαφνική δύναμη ή πρόσκρουση. Μπορούν να διαφέρουν σε σοβαρότητα και τύπο, ανάλογα με το πώς συνέβη ο τραυματισμός.
Ένας τραυματισμός κεφαλής μπορεί να είναι ένας ή περισσότεροι τύποι. Οι κύριοι τύποι είναι:
- Κλειστές κακώσεις κεφαλής (Closed head injuries): Είναι οι πιο συνηθισμένες. Συμβαίνουν όταν το κεφάλι κλονίζεται ξαφνικά, προκαλώντας την ανατάραξη του εγκεφάλου μέσα στο κρανίο. Μπορεί να μην υπάρχει ορατό σημάδι τραυματισμού, καθώς το δέρμα δεν έχει σπάσει.
- Ανοικτές ή διατιτραίνουσες κακώσεις κεφαλής (Open or penetrating head injuries): Είναι πιο σπάνιες αλλά πιο σοβαρές. Συμβαίνουν όταν κάτι διαπερνά το κρανίο και τραυματίζει μέρος του εγκεφάλου, όπως ένα αιχμηρό αντικείμενο.
- Κακώσεις από στρέψη ή διάτμηση (Twisting or shearing injuries): Συμβαίνουν λόγω περιστροφικών δυνάμεων, όπως σε τροχαία ατυχήματα ή πτώσεις, και μπορούν να προκαλέσουν έναν τύπο τραυματικής εγκεφαλικής κάκωσης που ονομάζεται διάχυτη αξονική κάκωση (diffuse axonal injury).
- Κακώσεις από σύνθλιψη (Crushing head injuries): Είναι οι πιο σπάνιες. Εμφανίζονται όταν το κεφάλι παγιδεύεται ανάμεσα σε δύο σκληρές επιφάνειες και συχνά επηρεάζουν τη βάση του κρανίου και τα νεύρα.
Πέρα από το πώς συνέβη ο τραυματισμός και πώς φαίνεται, είναι επίσης σημαντικό να εκτιμηθεί η σοβαρότητά του. Αυτό λαμβάνει υπόψη τόσο την κατάσταση του ασθενούς όσο και τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει ο τραυματισμός, τον οποίο δεν μπορούμε να δούμε πάντα άμεσα.
Αξιολόγηση τραυματισμού κεφαλής
Η Κλίμακα Κώματος της Γλασκώβης (Glasgow Coma Scale – GCS) είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται για την εκτίμηση του επιπέδου συνείδησης, ως πρώιμη αξιολόγηση των τραυματισμών κεφαλής. Αξιολογεί την αντίδραση των ματιών, την προφορική απόκριση και την κινητική αντίδραση, ώστε να βοηθήσει στον εντοπισμό της σοβαρότητας της εγκεφαλικής κάκωσης. Κάθε απόκριση έχει βαθμολογία και η συνολική βαθμολογία κυμαίνεται έως το 15.
Ανάλογα με τη βαθμολογία σας, ο τραυματισμός κεφαλής ταξινομείται ως ήπιος, μέτριος ή σοβαρός. Βαθμολογία 8 ή λιγότερο θεωρείται συνήθως σοβαρός τραυματισμός κεφαλής, ενώ βαθμολογία 13 έως 15 μπορεί να υποδηλώνει ήπιο τραυματισμό.
Σε συνδυασμό με άλλες εξετάσεις και απεικονιστικούς ελέγχους, η βαθμολογία αυτή δίνει μια εικόνα για τον τύπο θεραπείας και αποκατάστασης που μπορεί να χρειαστείτε.
Μετατραυματική αμνησία (Post-traumatic amnesia – PTA)
Η μετατραυματική αμνησία είναι μια προσωρινή κατάσταση σύγχυσης, αποπροσανατολισμού και απώλειας μνήμης μετά από έναν τραυματισμό εγκεφάλου, συχνά μετά την αφύπνιση από περίοδο απώλειας συνείδησης.
Αποτελεί σημαντικό δείκτη της σοβαρότητας της κάκωσης και μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά έως μερικές εβδομάδες. Σπάνια, μπορεί να διαρκέσει μήνες.
Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, μπορεί να πείτε ή να κάνετε πράγματα που δεν είναι χαρακτηριστικά για εσάς. Συνηθισμένα συμπτώματα περιλαμβάνουν απώλεια μνήμης πρόσφατων γεγονότων, συναισθήματα αναστάτωσης ή θυμού, αλλαγές στη συμπεριφορά και δυσκολία στο να αναγνωρίσετε πού βρίσκεστε ή ποιοι είναι οι γύρω σας.
Αν και αυτή η περίοδος μπορεί να είναι δύσκολη για εσάς και την οικογένειά σας, συνήθως υποχωρεί με τον χρόνο, ενώ υπάρχουν στρατηγικές υποστήριξης για να σας βοηθήσουν να τη διαχειριστείτε
Ήπιες εγκεφαλικές κακώσεις και διασείσεις
Ένας ήπιος τραυματισμός κεφαλής ή διάσειση έχει βαθμολογία GCS από 13 έως 15 και περίοδο μετατραυματικής αμνησίας μικρότερη από 24 ώρες. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χάνουν τη συνείδησή τους.
Οι ήπιοι τραυματισμοί κεφαλής είναι αρκετά συνηθισμένοι και συνήθως δεν απαιτούν παραμονή στο νοσοκομείο. Συχνά προκαλούνται από πτώσεις, τροχαία ατυχήματα, χτύπημα του κεφαλιού σε σκληρή επιφάνεια ή αθλητικά ατυχήματα.
Συνηθισμένα συμπτώματα περιλαμβάνουν κόπωση, προβλήματα συγκέντρωσης και μνήμης, καθώς και ζάλη. Συνήθως βελτιώνονται από μόνα τους μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες. Πιο σοβαρά συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν, όπως θολή όραση, λιποθυμία ή εμετός, αλλά αυτό είναι σπάνιο.
Σύνδρομο μεταδιάσεισης (Post-concussion syndrome)
Μερικές φορές, τα συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο από μερικές εβδομάδες. Αυτό ονομάζεται σύνδρομο μεταδιάσεισης. Αν και μπορεί να είναι ενοχλητικό και αγχωτικό, η κατάσταση σταδιακά βελτιώνεται και υποχωρεί.
Εάν τα συμπτώματά σας επιμένουν για περισσότερο από μερικές εβδομάδες ή γίνουν πιο έντονα, απευθυνθείτε στον γιατρό σας.
Μέτριες εγκεφαλικές κακώσεις
Μια μέτρια εγκεφαλική κάκωση έχει βαθμολογία GCS από 9 έως 12. Μπορεί να χάσετε τη συνείδησή σας για χρονικό διάστημα από 15 λεπτά έως 6 ώρες και να έχετε περίοδο μετατραυματικής αμνησίας έως 24 ώρες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ασθενείς μπορεί να παραμείνουν στο νοσοκομείο για παρακολούθηση.
Οι μέτριες εγκεφαλικές κακώσεις μπορούν να επηρεάσουν τους ανθρώπους με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Μπορεί να νιώθετε υπερβολική κόπωση και ζάλη, να έχετε πονοκεφάλους και δυσκολίες σε καθημερινές δραστηριότητες, όπως η εκτέλεση απλών εργασιών ή η συγκράτηση πληροφοριών. Μερικοί ασθενείς μπορεί επίσης να παρουσιάσουν αλλαγές στη διάθεση, όπως έντονη ευερεθιστότητα.
Τα συμπτώματα βελτιώνονται σταδιακά με τον χρόνο, κάτι που μπορεί να διαρκέσει από έξι έως εννέα μήνες. Εσείς και η οικογένειά σας δεν χρειάζεται να περάσετε αυτή τη διαδικασία μόνοι σας – υπάρχουν υπηρεσίες που μπορούν να σας υποστηρίξουν στην ανάρρωση και να σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε τα συμπτώματά σας.
Σοβαρές εγκεφαλικές κακώσεις
Μια σοβαρή εγκεφαλική κάκωση έχει βαθμολογία GCS 8 ή λιγότερο. Σε αυτήν την περίπτωση, ο ασθενής μπορεί να έχει χάσει τη συνείδησή του για περισσότερες από 6 ώρες και να έχει περίοδο μετατραυματικής αμνησίας που υπερβαίνει τις 24 ώρες. Μπορεί επίσης να εμφανιστούν μετατραυματικοί σπασμοί, είτε αμέσως μετά τον τραυματισμό είτε μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
Οι σοβαρές εγκεφαλικές κακώσεις συνήθως απαιτούν πιο σύνθετη φροντίδα, που μπορεί να περιλαμβάνει νοσηλεία και αποκατάσταση. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, όπου υπάρχει αιμορραγία στον εγκέφαλο (αιμορραγία), μπορεί να χρειαστεί επείγουσα θεραπεία, συμπεριλαμβανομένης της χειρουργικής επέμβασης.
Δεν υπάρχουν δύο ίδιες εγκεφαλικές κακώσεις. Κάποιες μπορεί να προκαλέσουν άμεσα συμπτώματα, ενώ άλλες μπορεί να εμφανιστούν με την πάροδο του χρόνου. Η κατανόηση αυτών των αλλαγών μπορεί να σας βοηθήσει εσάς και τους δικούς σας ανθρώπους να αναγνωρίσετε τα συμπτώματα και να λάβετε την κατάλληλη υποστήριξη.
Οι τρόποι με τους οποίους μια εγκεφαλική κάκωση μπορεί να σας επηρεάσει περιλαμβάνουν:
Σωματικές επιπτώσεις (Physical effects): Αλλαγές στο σώμα και την κίνηση, όπως κόπωση, μυϊκοί σπασμοί, προβλήματα ισορροπίας ή συντονισμού και αυξημένη ευαισθησία στο περιβάλλον.
Γνωστικές επιπτώσεις (Cognitive effects): Αλλαγές στη σκέψη, όπως προβλήματα μνήμης, δυσκολία συγκέντρωσης ή επεξεργασίας πληροφοριών και δυσκολία ολοκλήρωσης καθημερινών εργασιών ή λήψης αποφάσεων.
Συμπεριφορικές επιπτώσεις (Behavioural effects): Αλλαγές στον τρόπο που ενεργείτε ή αντιδράτε σε καταστάσεις, όπως αυξημένη παρορμητικότητα ή ευερεθιστότητα, αίσθημα υπερβολικής συστολής ή τρυφερότητας, ή ακατάλληλη συμπεριφορά.
Συναισθηματικές επιπτώσεις (Emotional effects): Αλλαγές στη διάθεση και τα συναισθήματα, όπως εναλλαγές διάθεσης, άγχος, κατάθλιψη, στρες, αίσθημα υπερφόρτωσης, έλλειψη ενδιαφέροντος ή δυσκολία κατανόησης των συναισθημάτων των άλλων.
Σύνδρομο δεύτερου τραυματισμού (Second impact syndrome)
Το σύνδρομο δεύτερου τραυματισμού μπορεί να συμβεί αν υποστείτε έναν δεύτερο τραυματισμό κεφαλής πριν αναρρώσετε πλήρως από τον πρώτο. Μπορεί να προκαλέσει ταχεία και σοβαρή επιδείνωση λόγω οιδήματος και αυξημένης πίεσης στον εγκέφαλο. Αν και συνολικά το σύνδρομο αυτό είναι σπάνιο, οι αθλητές που επιστρέφουν πολύ γρήγορα στην άθληση μετά από τραυματισμό κεφαλής διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο.
Είναι σημαντικό να κατανοήσετε ότι ο δεύτερος τραυματισμός κεφαλής δεν χρειάζεται να είναι σοβαρός – ακόμη και μια ήπια κάκωση ή διάσειση μπορεί να προκαλέσει την κατάσταση αυτή, αν η δύναμη που ασκηθεί στο σώμα μεταφερθεί στο κεφάλι. Γι’ αυτό η προσεκτική ανάρρωση και η ιατρική παρακολούθηση είναι απαραίτητες μετά από κάθε τραυματισμό κεφαλής.
Κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης, η ομάδα ειδικών σας βρίσκεται δίπλα σας σε κάθε βήμα. Συνεργάζονται στενά μαζί σας για να διασφαλίσουν ότι η επιστροφή σας στη σωματική δραστηριότητα και στην καθημερινή ζωή θα γίνει σταδιακά, με ασφάλεια και σύμφωνα με τις ανάγκες σας.
Η αποκατάσταση αποτελεί βασικό μέρος της πορείας ανάρρωσης μετά από μια τραυματική εγκεφαλική κάκωση. Επικεντρώνεται στο να σας βοηθήσει να ανακτήσετε την ανεξαρτησία σας, να προσαρμοστείτε σε τυχόν αλλαγές και να επιστρέψετε στην καθημερινή σας ζωή. Ο τύπος αποκατάστασης που χρειάζεστε εξαρτάται από το πώς σας έχει επηρεάσει ο τραυματισμός και από τις ιδιαίτερες προκλήσεις και στόχους σας.
Οι ασκήσεις αποκατάστασης ενισχύουν τη νευροπλαστικότητα του εγκεφάλου. Αυτό σημαίνει ότι υγιείς περιοχές του εγκεφάλου αναλαμβάνουν τις κατεστραμμένες λειτουργίες, σχηματίζοντας νέες νευρικές συνδέσεις. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται εναλλακτικές οδοί για τα νευρικά σήματα, βοηθώντας στην αποκατάσταση των χαμένων λειτουργιών σε κάποιο βαθμό.
Όσο περισσότερο συμμετέχετε σε δραστηριότητες και προγράμματα αποκατάστασης, τόσο περισσότερο ο εγκέφαλός σας μπορεί να προσαρμοστεί και να αναπτύξει νέους τρόπους για να ξεπεράσει τον τραυματισμό. Γι’ αυτό συνδυάζουμε αποδεδειγμένες θεραπείες με σύγχρονα εργαλεία, όπως η εικονική πραγματικότητα και ο ρομποτικά υποβοηθούμενος εξοπλισμός, που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να ενισχύουν την ικανότητα του εγκεφάλου σας να ανακάμπτει.
Τα προγράμματα αποκατάστασης συχνά περιλαμβάνουν:
Ιατρικές αξιολογήσεις και εξετάσεις: για πλήρη κατανόηση της κατάστασής σας πριν από τη θεραπεία, καθώς και τακτικές επανεκτιμήσεις για την παρακολούθηση της πορείας σας.
Νευροψυχολογία: με στόχο να σας βοηθήσει να κατανοήσετε και να διαχειριστείτε τις συναισθηματικές και γνωστικές επιπτώσεις του τραυματισμού.
Εργοθεραπεία: σας βοηθά να ξαναμάθετε δεξιότητες απαραίτητες για την καθημερινή ζωή και την ανεξαρτησία, όπως το ντύσιμο, το μαγείρεμα ή η επιστροφή στην εργασία.
Φυσικοθεραπεία: στοχεύει στη βελτίωση της κίνησης, της δύναμης, της ισορροπίας και του συντονισμού μέσω εξατομικευμένων ασκήσεων και προγραμμάτων εκπαίδευσης.
Λογοθεραπεία: σας βοηθά να ανακτήσετε τις επικοινωνιακές σας ικανότητες, όπως η ομιλία, η κατανόηση της γλώσσας ή η αναγνώριση μη λεκτικών σημάτων.
Υποστηρικτική φροντίδα: συνεχής πρακτική και ψυχολογική υποστήριξη για εσάς και την οικογένειά σας, όπως συμβουλευτική, ομάδες υποστήριξης και εκπαίδευση φροντιστών.
